«Юр'еўскі карагод»: дзеля багацця зямлі.

Адрас: Вёска Пагост Жыткавіцкага раёна Гомельскай вобласці
Паглядзець на мапе
Пракласці маршрут

Вёсцы Пагост Жыткавіцкага раёна Гомельскай вобласці ў 2020 годзе споўніцца 500 гадоў! У 2010 годзе вёска патрапіла ў рэйтынг найбольш падыходных месцаў для сустрэчы Новага года і святкавання Каляд, складзены амерыканскай тэлекампаніяй CNN. Пагост заняў ганаровае трэцяе месца пасля Рэйк'явіка і Нюрнберга. У гэтай вёсцы спакон веку шануюць беларускія традыцыі і выконваюць аўтэнтычныя маляўнічыя абрады. Штогод у вёсцы Пагост праходзіць старажытны абрад «Юр'еўскi карагод», які першым у Беларусі ў 2005 годзе атрымаў статус нематэрыяльнай гісторыка-культурнай каштоўнасці рэспубліканскага значэння. Слова «карагод» складаецца з двух асноў: карв (бык) і вадзіць. Бык - ахвярная жывёла, якую старажытныя жыхары зямлі прыносілі ў дар сонечнаму бажаству.

Усе ўдзельніцы народнага абрада робяць сабе вянкі.

Дзяўчынкі надзяваюць вянкі з барвінка, як у будучых нявест.

Удзельніцы абраду ладзяць карагод і спевы.

Спачатку выпякаюць пышны хлеб з пшанічнай мукі, які ўпрыгожваюць пад спеў абрадавай песні трыма каласамі з цеста і трыма галінкамі квітнеючага пладовага дрэва, кожная з якіх мае па тры атожылкі - усяго дзевяць. Яны сімвалізуюць дзевяць месяцаў насці каровы і цяжарнасці жанчыны. Такі хлеб замяніў дзікага быка тура, вымерлага ў 17 стагоддзі. Раней да абраду дапускаліся толькі дасягнулі палавой сталасці і гатовыя стварыць сям'ю і працягнуць род дзяўчыны. Зараз у карагод становяцца жанчыны і дзяўчынкі любога ўзросту. Пасля абраду яны павінны насіць фартухі - абярэгі жаночага ўлоння. Таму ў поле ідуць з зялёным фартухом, а з поля - з чырвоным. Мяркуюць, што зялёны фартух - сімвал некранутасці, цноты, а чырвоны сімвалізуе страту цнатлівасці.

Рушнік сімвалізуе сабою царскія вароты ў царкве і пад ім усе абавязкова праходзяць у полі.

Каравай у сакральных мэтах аздабляюць трыма галінкамі квітнеючага пладовага дрэва.

Юраўскі карагод ідзе вакол хлопчыкаў з граблямі, да якіх прымацаваны фартух, і абразом Божай Маці.

Асноўнае магічнае дзеянне 6 мая на Юр'я адбываецца ў полі, дзе растуць азімыя. А каб зямля нарадзіла ўраджай, неабходная нябесная вільгаць. Таму і клічуць святога Юрыя, каб ён выпусціў дождж... Закапаўшы ў зямлю кавалак чорнага хлеба, перавязаны чырвонай стужачкай (дар зямлі), людзі ходзяць па крузе з абрадавай песняй. А ўнутры гэтага магічнага круга стаяць хлопчыкі і мужчыны з асноўнымі атрыбутамі абраду - як сімвал насення, якія ўжо ўзышлі на гэтым зялёным полі і дадуць доўгачаканы ўраджай. Пасля таго, як здзейснілі асноўны абрад у полі, удзельнікі «Юр'еўскага карагода» пачынаюць абход вёскі з песнямі, атрымліваючы пачастункі і словы падзякі ад суседзяў. Асноўны падарунак - яйкі, якія дораць цотным лікам, каб дзяўчынкі знайшлі сабе пару, а таксама пірагі - для ўраджаю. Адорваюць, хто чым можа, таму што абрад здзяйсняецца для таго, каб усе былі здаровыя і шчаслівыя, а палі і агароды далі багаты ўраджай.

Удзельнікі Юраўскага карагоду ў Пагосце збіраюцца разам.

Кожная галінка мае па тры адростка - усяго дзевяць, якія сімвалізуюць жаночую цяжарнасць.

Юраўскі карагод абыходзіць палі і ўвесь Пагост з песнямі.

Фота Альфрэда МІКУСА

Чытаць таксама


Купальская ноч

У разгар лета ў Беларусі адзначаюць Купалле - адзно з самых старажытных народных святаў, прысвечаных сонцу і росквіту зямлі.

Беларускі дзяржаўны музей народнай архітэктуры і побыту (в. Азярцо)

Гэта ўнікальны для нашай краіны, адзіны ў Беларусі музей-скансэн, які ўяўляе сабой цэлую вёску з помнікамі дойлідства XVII-ХХ стагоддзяў.

Каляды

Паганскі водгалас беларускага Нараджэння. У беларускай вёсцы рэлігійныя святы Нараджэння і Богаяўлення зліваюцца з паганскім рытуалам "Каляды".

Водгукі